StarkNet một giải pháp L2 được xây dựng và phát triển bởi Starkware. Dự án này sử dụng công nghệ Zk Rollup, StarkNet sẽ cho phép bất kì dApp nào cũng có thể hoạt động, mở rộng quy mô không giới hạn mà không ảnh hưởng đến khả năng kết hợp và bảo mật của Ethereum. Vậy StarkNet là gì? Hoạt động như thế nào? Cùng mình cùng tìm hiểu dưới bài viết này nhé!
StarkNet (STRK) là gì?
Starknet là một giải pháp Layer 2 tiên tiến sử dụng công nghệ Zero-Knowledge Rollups (ZK-Rollups), nhằm mục đích giúp các nhà phát triển mở rộng quy mô ứng dụng phi tập trung (DApp) một cách hiệu quả mà vẫn đảm bảo tính bảo mật cao từ Ethereum. Với sự phát triển của Starknet, các ứng dụng trên Ethereum có thể xử lý nhiều giao dịch hơn mà không gặp phải các vấn đề về tắc nghẽn và chi phí cao.
ZK-Rollups là một công nghệ mở rộng quy mô cho phép nhóm nhiều giao dịch lại và xử lý chúng ngoài chuỗi (off-chain). Sau đó, một bằng chứng mật mã (zk-SNARK) sẽ được gửi lại cho chuỗi chính Ethereum để xác nhận rằng các giao dịch này đã diễn ra hợp lệ. Điều này giúp giảm tải cho mạng Ethereum, đồng thời giảm thiểu chi phí giao dịch và tăng tốc độ xử lý.
Một trong những điểm nổi bật của Starknet là việc sử dụng Cairo, một ngôn ngữ lập trình được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ triển khai và mở rộng quy mô các DApp. Cairo cho phép các nhà phát triển viết các hợp đồng thông minh và logic nghiệp vụ phức tạp mà không bị giới hạn bởi khả năng mở rộng của mạng.
Trước khi ra mắt mainnet, Starknet đã chứng tỏ khả năng của mình bằng việc xử lý hàng chục triệu giao dịch trên mạng thử nghiệm của Ethereum. Điều này minh chứng cho khả năng của Starknet trong việc giúp các DApp hoạt động ở quy mô lớn mà vẫn đảm bảo được tính bảo mật và độ tin cậy từ mạng Ethereum.
Dự án nổi bật của StarkWare
Starknet là một trong hai dự án quan trọng của StarkWare, công ty đứng sau việc phát triển công nghệ ZK-Rollups. StarkWare không chỉ phát triển Starknet mà còn nhiều sản phẩm và công nghệ tiên tiến khác như:
Cairo: Ngôn ngữ lập trình cho ZK-Rollups.
SHARP: Hệ thống tổng hợp bằng chứng.
VeeDo: Công cụ tạo số ngẫu nhiên xác minh được.
StarkEx: Nền tảng mở rộng quy mô Layer 2 cho các sàn giao dịch phi tập trung.
StarkGate: Cầu nối cross-chain cho các mạng blockchain.
Sản phẩm của Starknet
Ngôn ngữ lập trình Cairo
Cairo là ngôn ngữ lập trình được thiết kế đặc biệt để mở rộng quy mô và triển khai các DApp hay smart contract trên Starknet.
Điểm Mạnh: Cairo là ngôn ngữ lập trình tối ưu cho việc xây dựng các DApp trên hệ sinh thái StarkNet. Nó cho phép các nhà phát triển mở rộng quy mô và triển khai các ứng dụng một cách hiệu quả.
Điểm Yếu: Cairo không tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM), khiến cho việc tích hợp các DApp từ Ethereum sang StarkNet gặp nhiều khó khăn. Điều này yêu cầu các nhà phát triển phải tìm hiểu và làm quen với ngôn ngữ mới, giảm sức hút đối với những nhà phát triển đã quen thuộc với EVM.
Công Nghệ zk-STARK
zk-STARK (Zero-Knowledge Scalable Transparent Argument of Knowledge) là công nghệ bảo mật và mở rộng quy mô do StarkWare phát triển.
Chức năng: Tạo ra các bằng chứng mật mã ngoài chuỗi (off-chain) và xác minh chúng trên chuỗi (on-chain).
Lợi ích: Tăng khả năng mở rộng, bảo mật và giảm phí giao dịch.
Sequencer và Prover
Hai thành phần chính của mạng lưới Starknet là Sequencer và Prover.
Sequencer: Thực hiện các giao dịch, đề xuất các block và xử lý nhiều giao dịch mỗi giây hơn so với các node trên Ethereum.
Prover: Đảm bảo tính hợp lệ của các giao dịch, tạo ra các bằng chứng và gửi chúng lên Ethereum.
StarkEx
StarkEx là phiên bản cụ thể của StarkNet, được tinh chỉnh để phục vụ giao dịch (L2 cụ thể), trong khi StarkNet là phiên bản đầy đủ, phi tập trung và không cần phép.
Tính năng: Giúp các giao dịch trên Layer 2 của Ethereum trở nên nhanh hơn và rẻ hơn.
SHARP
SHARP (SHARed Prover) là hệ thống cho phép tổng hợp các chương trình Cairo khác nhau để tạo ra một chứng minh duy nhất cho tất cả chúng.
Lợi ích: Giảm chi phí gas của các giao dịch bằng cách xác minh chúng trên Ethereum bởi một bộ xác minh STARK duy nhất.
VeeDo
VeeDo là một tính năng ngẫu nhiên không tin cậy có thể được xác minh bằng công nghệ STARK, tương tự như VDF của Chainlink.
Ứng dụng: Được sử dụng trong các trường hợp cần tính ngẫu nhiên đáng tin cậy và có thể xác minh.
StarkGate
StarkGate là cầu nối được phát triển bởi nhóm StarkNet, cho phép người dùng chuyển đổi tài sản giữa StarkNet và Ethereum cũng như các lớp 2 khác như Polygon, Arbitrum và Optimism.
Lợi ích: Tăng cường khả năng tương tác giữa các mạng blockchain khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi tài sản.
Các bước hoạt động của StarkNet Rollup
Bước 1: Cuộn các giao dịch (Transactions)
Người Dùng Ký Giao Dịch: Người dùng ký các giao dịch và gửi chúng đến StarkNet Operators.
Tổng Hợp Giao Dịch: Operators tổng hợp các giao dịch thành các Batch và gửi đến Layer 1 (L1).
Tạo Block L2: Operator là thực thể duy nhất được phép tạo các block L2 và thêm các giao dịch vào hợp đồng ZK-rollup.
Bước 2: Gửi dữ liệu giao dịch sên Ethereum
Gửi Dữ Liệu: Dữ liệu giao dịch được gửi lên Ethereum dưới dạng calldata để giảm chi phí gas.
Bước 3: Xác minh bằng chứng
Gửi Thông Tin Trạng Thái: ZK Rollup operator gửi tới Ethereum thông tin trạng thái mới nhất của Rollup.
Tạo Bằng Chứng STARK: Prover tạo ra bằng chứng STARK, một cam kết mã hóa xác minh tính chính xác của các batch giao dịch.
Xác Nhận Tính Chính Xác: ZK Rollup sử dụng bằng chứng hợp lệ (validity proofs) để xác nhận tính chính xác của giao dịch ngoài chuỗi mà không phải thực hiện lại các giao dịch trên Ethereum.
Đưa Vào Chuỗi Chính: Sau khi xác minh thành công, block được đưa vào chuỗi chính của mạng lưới Ethereum.
TVL của Starknet
Theo dữ liệu từ DefiLlama, TVL của StarkNet tại thời điểm viết bài đang là 254 triệu USD, số này khá khiêm tốn với 2 dự án Layer2 khác sử dung công nghệ Optimism Rollup Arbitrum, Optimism,.. để nổi bật và muốn cộng đồng yêu quý cũng như tin tưởng hơn nữa, STRK cần phải cố gắng hơn rất nhiều nữa.
Xét rộng ra về tổng tài sản được khoá của nhóm Layer2 thì STRK đang đứng thứ 9.
Cầu nối STRK
Sau khi ra mắt mainnet, StarkNet đã ghi nhận hơn 1,2 triệu người dùng bridge tài sản sang mạng lưới này với tổng số tiền lên tới 911 nghìn ETH. Số này khá nhỏ so với một số Layer2 khác – zkSync là 3,726,374 ETH , Arbitrum là 3,934,678
Phí gửi ETH nhóm Layer2
Hiện tại phí gửi ETH qua các nền tảng có phí khá thấp, chỉ khoảng 0.01$ cho một lần chuyển. Với việc swap token thì Arbitrum One và Optimisism là 2 nền tảng có free thấp nhất, chỉ 0.01 – 0.02$.
Tokenomics
Thông tin cơ bản về token
- Tên Token: StarkNet
- Mã token: STRK
- Blockchain: Ethereum
- Tiêu chuẩn: ERC-20
- Công dụng : Tiện tích, Quản trị
- Contract: 0xca14007eff0db1f8135f4c25b34de49ab0d42766
- Tổng cung tối đa: 10.000.000.000 STRK
- Cung lưu thông ban đầu : 728.000.000 STRK
Phân bổ token
StarkWare Investors: 17%
Core Contributors: 32.9%
Community Provisions: 9%
Community Rebates: 9%
Research and Development: 12%
A Strategic Reserve: 10%
Donations: 2%
Unallocated: 8.1%
Lịch unlock của STRK
Token Use Case của StarkNet (STRK)
Quản Trị
Những người nắm giữ token STRK có quyền tham gia vào quá trình quản trị của StarkNet. Họ có thể:
Bỏ Phiếu Trực Tiếp hoặc Qua Ủy Quyền: Người nắm giữ token có thể trực tiếp bỏ phiếu hoặc ủy quyền bỏ phiếu cho các đề xuất thay đổi giao thức. Điều này giúp đảm bảo rằng cộng đồng có tiếng nói trong việc định hình sự phát triển và duy trì tính bảo mật của StarkNet.
Phí Giao Dịch
Token STRK sẽ dần thay thế Ethereum (ETH) để thanh toán phí gas trên StarkNet.
Thanh Toán Phí Gas: Người dùng sẽ sử dụng STRK để trả phí gas khi thực hiện các giao dịch và triển khai hợp đồng thông minh trên mạng lưới StarkNet, tối ưu hóa chi phí và cải thiện trải nghiệm người dùng.
Staking
Staking là cơ chế nhằm đảm bảo sự an toàn và ổn định của mạng lưới.
Bảo Mật và Ổn Định: Người nắm giữ token có thể stake STRK để đóng góp vào bảo mật của mạng lưới. Stakers sẽ giúp bảo vệ mạng lưới và đảm bảo tính toàn vẹn của các giao dịch.
Phần Thưởng: Người tham gia staking sẽ nhận được phần thưởng, thường là từ việc phát sinh phí giao dịch hoặc từ việc phát hành token mới.
Phần thưởng Airdrop
Một phần tổng cung token STRK sẽ được phân bổ dưới dạng airdrop cho cộng đồng.
Phần Thưởng Cho Người Dùng và Nhà Phát Triển: 7% tổng cung token STRK sẽ được airdrop cho những người dùng và nhà phát triển có đóng góp tích cực cho dự án. Điều này khuyến khích sự tham gia và phát triển của cộng đồng xung quanh StarkNet.
Tem – đội ngũ phát triển
1. Eli Ben-Sasson
Chức Vụ: Co-Founder, Chủ tịch Hội đồng Quản trị
Thông Tin: Eli Ben-Sasson là người đồng phát minh ra hệ thống thanh toán ẩn danh phi tập trung Zerocash và là nhà khoa học sáng lập của công ty Zcash. Ông đã đóng góp quan trọng trong việc phát triển các công nghệ bảo mật tiên tiến trong lĩnh vực tiền điện tử.
2. Uri Kolodny
Chức Vụ: Co-Founder, CEO
Thông Tin: Uri Kolodny có bằng Cử nhân Khoa học Máy tính (Magna cum Laude) của Đại học Hebrew và bằng MBA của MIT Sloan. Trước khi gia nhập StarkWare, Uri từng là EIR (Entrepreneur in Residence) với hai công ty VC của Israel và là nhà phân tích tại McKinsey.
3. Michael Riabzev
Chức Vụ: Co-Founder, Chief Architect
Thông Tin: Michael Riabzev có bằng tiến sĩ khoa học máy tính từ Viện Công nghệ Technion Israel, nơi ông tập trung vào việc phát triển và triển khai hệ thống zk-STARK. Ông có 14 năm kinh nghiệm phát triển phần mềm, bao gồm tại phòng thí nghiệm nghiên cứu của Intel và IBM.
4. Alessandro Chiesa
Chức Vụ: Co-Founder, Chief Scientist
Thông Tin: Alessandro Chiesa là người đồng phát minh ra giao thức Zerocash và là người đồng sáng lập công ty Zcash. Ông đã có những đóng góp đáng kể trong lĩnh vực bảo mật và công nghệ blockchain.
Đội Ngũ Kỹ Sư và Thành Viên
Bên cạnh các nhà lãnh đạo cốt lõi, StarkWare còn có một đội ngũ gồm 40 thành viên là những kỹ sư tài năng và giàu kinh nghiệm trong ngành blockchain. Đội ngũ này không ngừng nỗ lực phát triển và hoàn thiện các sản phẩm và công nghệ của StarkWare, đóng góp vào sự phát triển của hệ sinh thái blockchain toàn cầu.
Gọi vốn của STRK
StarkWare, công ty phát triển các giải pháp Layer 2 cho Ethereum, đã kêu gọi thành công tổng cộng $282.5 triệu qua 7 vòng gọi vốn, với định giá công ty đạt $8 tỷ từ 33 nhà đầu tư. Dưới đây là chi tiết các vòng gọi vốn:
1. Seed Round – Ngày 31/01/2018
Số tiền kêu gọi: $6 triệu
Số lượng nhà đầu tư: 11
Mục tiêu: Được tài trợ bởi các nhà đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ giai đoạn phát triển ban đầu của StarkWare.
2. Cấp Vốn – Ngày 16/07/2018
Số tiền kêu gọi: $12 triệu
Nhà đầu tư: Ethereum Foundation
Mục tiêu: Hỗ trợ nghiên cứu và phát triển công nghệ zk-STARK cho giải pháp Layer 2 trên Ethereum.
3. Series A – Ngày 28/10/2018
Số tiền kêu gọi: $30 triệu
Số lượng nhà đầu tư: 18
Dẫn đầu: Paradigm, Sequoia Capital
Mục tiêu: Tăng cường phát triển sản phẩm và mở rộng đội ngũ kỹ thuật.
4. Series B – Ngày 24/03/2021
Số tiền kêu gọi: $75 triệu
Số lượng nhà đầu tư: 8
Dẫn đầu: Paradigm
Mục tiêu: Mở rộng quy mô hoạt động và phát triển các sản phẩm mới.
5. Series C – Ngày 16/11/2021
Số tiền kêu gọi: $50 triệu
Số lượng nhà đầu tư: 4
Dẫn đầu: Sequoia Capital
Mục tiêu: Tiếp tục phát triển và hoàn thiện hệ sinh thái StarkNet.
6. Series D – Ngày 25/05/2022
Số tiền kêu gọi: $100 triệu
Số lượng nhà đầu tư: 4
Dẫn đầu: Alameda Research, Coatue, Greenoaks
Mục tiêu: Mở rộng quy mô và tăng cường tính năng của các sản phẩm StarkWare.
7. Funding Round – Ngày 01/07/2022
Số tiền kêu gọi: $9 triệu
Nhà đầu tư: Alameda Research
Mục tiêu: Hỗ trợ cho việc triển khai và phát triển mạng StarkNet.
Lộ trình 2024 của STRK
StarkNet đã vạch ra một lộ trình phát triển đầy tham vọng cho năm 2024 với mục tiêu cải thiện hiệu suất, giảm chi phí và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Dưới đây là những điểm chính trong lộ trình phát triển của StarkNet:
1. Cải thiện hiệu suất mạng lưới
Mục tiêu: Tăng cường tốc độ và khả năng xử lý của mạng lưới StarkNet.
Chi tiết: Đầu tư vào cơ sở hạ tầng và tối ưu hóa các thành phần cốt lõi của mạng lưới để đảm bảo rằng StarkNet có thể xử lý lượng lớn giao dịch một cách hiệu quả hơn.
2. Tích hợp EIP-4844 của Ethereum
Mục tiêu: Giảm chi phí Data Availability (sự sẵn có dữ liệu) từ mạng lưới StarkNet lên Ethereum.
Chi tiết: EIP-4844 (Ethereum Improvement Proposal 4844) là một đề xuất nâng cấp quan trọng nhằm giảm chi phí lưu trữ dữ liệu trên Ethereum. Việc tích hợp này sẽ giúp StarkNet giảm chi phí khi gửi dữ liệu lên Ethereum, từ đó tối ưu hóa chi phí giao dịch cho người dùng.
3. Ra mắt “Transactions Fee Market”
Mục tiêu: Tạo điều kiện cho người dùng tăng phí gas để thực hiện giao dịch nhanh hơn.
Chi tiết: “Transactions Fee Market” là một cơ chế cho phép người dùng đấu giá phí gas để ưu tiên thực hiện giao dịch của họ. Điều này giúp cải thiện tốc độ xác nhận giao dịch và tạo ra một thị trường phí gas linh hoạt hơn.
4. Giảm phí giao dịch thông qua chế độ Volition
Mục tiêu: Giảm chi phí giao dịch trên mạng lưới StarkNet.
Chi tiết: Chế độ Volition là một cơ chế cho phép người dùng chọn giữa việc sử dụng zk-rollups hoặc Validium, tùy thuộc vào yêu cầu bảo mật và chi phí. Điều này giúp tối ưu hóa chi phí giao dịch, làm cho việc sử dụng StarkNet trở nên kinh tế hơn cho người dùng và các nhà phát triển DApp.
Tổng kết
Vừa rồi mình đã cung cấp một số thông tin về dự án Starknet , chắc hẳn các bạn đã có những cái nhìn cho riêng mình về dự án này. Hi vọng những thông tin này sẽ mang lại những kiến thức cũng như thông tin hữu ích cho các bạn. Nếu có bất kì thông tin nào về dự án mình chưa hợp lý hoặc có bất kì đóng góp nào các bạn có thể bình luận phía dưới để mọi người cùng biết nhé.
Lưu ý:
Bài viết chỉ là nhận định của một cá nhân, không đại diện cho số đông và không phải lời khuyên đầu tư.
Chúc các bạn đầu tư thành công!
Thank all!
XEM THÊM
