Vitalik Buterin – đồng sáng lập Ethereum – đã đề xuất một ý tưởng gây chấn động cộng đồng nhà phát triển: thay thế ngôn ngữ hợp đồng hiện tại của EVM bằng kiến trúc bộ lệnh RISC-V. Đây không chỉ là một cải tiến kỹ thuật đơn thuần, mà là một sự tái cấu trúc cấp độ hạ tầng lớp thực thi (execution layer), với mục tiêu tăng hiệu suất đến 100 lần.
Tại sao Vitalik lại chọn RISC-V?
RISC-V là một kiến trúc tập lệnh mã nguồn mở, vốn được đánh giá cao trong thế giới phần cứng nhúng vì tính tối ưu, đơn giản và dễ mở rộng. Khi được tích hợp vào EVM:
- Có thể giúp đơn giản hóa việc xây dựng các chứng minh không cần kiến thức (ZK proofs) – vốn rất cần thiết cho bảo mật và khả năng mở rộng.
- Duy trì mức độ cạnh tranh công bằng trong sản xuất khối.
- Tăng khả năng tối ưu hóa thực thi hợp đồng thông minh, từ đó giảm thời gian xử lý và phí giao dịch.
Vitalik viết:
Lý do đằng sau đề xuất: Ethereum đang mất lợi thế?
- Các nền tảng như Solana, Sui hay Aptos đang tăng trưởng mạnh nhờ khả năng xử lý song song và thông lượng cao. Trong khi đó, Ethereum – với cấu trúc modular (chia nhỏ giữa lớp đồng thuận và thực thi) – đang đi sau về trải nghiệm người dùng và tốc độ.
- Layer 2 giúp mở rộng quy mô và giảm phí giao dịch (chỉ còn khoảng 0.16 USD/giao dịch vào tháng 4/2025), nhưng đồng thời:
- Làm giảm đáng kể doanh thu từ phí trên layer 1 Ethereum
- Gây áp lực tài chính khi phí blob (thu từ L2) giảm còn 3,18 ETH (~5.000 USD) – mức thấp nhất kể từ khi EIP-4844 ra mắt
Dẫn tới nghi ngại về tính bền vững của nền kinh tế Ethereum
Brian Quinlivan (Santiment): “Việc người dùng chuyển hoàn toàn sang L2 đang khiến Ethereum đối mặt với bài toán về doanh thu.”
ETH có thể trượt về $1.100?
Kể từ đầu năm 2025, giá ETH đang có xu hướng giảm mạnh trước làn sóng nghi ngờ về mô hình tăng trưởng hiện tại của Ethereum:
- Người dùng layer 1 giảm
- Doanh thu mạng thấp
Niềm tin thị trường suy yếu khi Ethereum bị “chia sẻ miếng bánh” bởi chính các giải pháp mở rộng của mình
Các phân tích kỹ thuật cho thấy nếu không có bước đột phá lớn – như áp dụng kiến trúc RISC-V thành công – giá ETH hoàn toàn có thể lao dốc về vùng $1.100, nơi từng được thiết lập làm vùng hỗ trợ cứng trong giai đoạn downtrend 2022-2023.
Thay đổi táo bạo hay canh bạc sinh tồn?
Đề xuất của Vitalik có thể được xem là:
- Một giải pháp kỹ thuật rất tham vọng
- Nhưng cũng là tín hiệu cho thấy Ethereum đang vật lộn để duy trì vị thế dẫn đầu, nhất là khi đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các L1 khác
Việc Ethereum có chuyển sang RISC-V hay không, và liệu cộng đồng nhà phát triển có chấp nhận thay đổi lớn như vậy, vẫn là dấu hỏi. Nhưng rõ ràng, thời gian không còn nhiều cho Ethereum, và nếu không hành động nhanh, niềm tin vào ETH có thể tiếp tục rạn nứt.
