Trái phiếu chính phủ Mỹ – vốn được xem là tài sản an toàn nhất thế giới nhờ vào vị thế kinh tế của Mỹ và vai trò dự trữ toàn cầu của đồng USD – gần đây đã tiếp tục bị đặt trong tầm ngắm của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm.
Vào cuối năm 2023, Moody’s, một trong ba hãng xếp hạng tín nhiệm lớn nhất thế giới (cùng với S&P Global và Fitch Ratings), đã hạ triển vọng tín nhiệm của Mỹ từ “ổn định” xuống “tiêu cực”, làm dấy lên lo ngại về mức độ an toàn của loại tài sản từng được xem là “không có rủi ro” (risk-free).
Lịch sử hạ tín nhiệm trái phiếu chính phủ Mỹ
Dù Mỹ vẫn duy trì xếp hạng AAA ở một số hãng đánh giá, nhưng việc hạ bậc hoặc thay đổi triển vọng tín nhiệm đã từng xảy ra trong quá khứ – và gây chấn động thị trường:
S&P Global – Năm 2011
Fitch Ratings – Năm 2023
Tháng 8/2023, Fitch tiếp tục hạ tín nhiệm của Mỹ từ AAA xuống AA+, viện dẫn những lo ngại về bội chi ngân sách và sự bế tắc chính trị tại Quốc hội Mỹ trong việc nâng trần nợ.
Động thái này khiến nhiều nhà đầu tư và chính trị gia Mỹ phản đối, cho rằng hệ thống tài chính Mỹ vẫn ổn định và có uy tín cao.
Moody’s – Tháng 11/2023
Moody’s không hạ hạng tín nhiệm, nhưng chuyển triển vọng của Mỹ từ “ổn định” sang “tiêu cực”. Đây được coi là bước đệm cho khả năng hạ xếp hạng trong tương lai.
Moody’s cảnh báo rằng mức nợ liên bang tăng cao và chi tiêu ngân sách không bền vững là những rủi ro lớn dài hạn.
Warren Buffett nói gì về việc Mỹ bị hạ tín nhiệm?
Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett, Chủ tịch Tập đoàn Berkshire Hathaway, không tỏ ra lo lắng trước việc Mỹ bị hạ tín nhiệm. Trong nhiều lần trả lời báo chí và phỏng vấn công khai, ông từng khẳng định:
“Mỹ sẽ không bao giờ vỡ nợ. Đồng USD là tiền tệ dự trữ toàn cầu, và Mỹ có thể phát hành trái phiếu bằng đồng tiền mà họ kiểm soát.”
Khi S&P hạ bậc Mỹ vào năm 2011, Buffett đã ngay lập tức mua thêm trái phiếu chính phủ Mỹ, khẳng định niềm tin của ông vào khả năng trả nợ của chính phủ Hoa Kỳ. Ông từng nói:
“Nếu có thể, tôi sẵn sàng cho chính phủ Mỹ vay trong 100 năm.”
Quan điểm của Buffett nhấn mạnh rằng việc hạ tín nhiệm không nhất thiết phản ánh khả năng vỡ nợ thực tế, mà chỉ là cảnh báo tài khóa – chính trị. Quan trọng hơn, nhà đầu tư vẫn tin tưởng rằng trái phiếu chính phủ Mỹ là tài sản an toàn cuối cùng trong khủng hoảng.
Tác động đối với thị trường và nhà đầu tư
Việc hạ tín nhiệm có thể:
- Làm tăng chi phí đi vay của chính phủ Mỹ do rủi ro cao hơn (theo lý thuyết)
- Gây biến động thị trường, nhất là trong ngắn hạn
- Gây áp lực lên đồng USD, mặc dù trong thực tế, USD thường mạnh hơn khi thị trường bất ổn
Tuy nhiên, vị thế độc tôn của đồng USD và quy mô thị trường trái phiếu Mỹ khiến hầu hết nhà đầu tư lớn (quỹ đầu tư, ngân hàng trung ương các nước…) khó tìm được tài sản thay thế có thanh khoản và độ an toàn tương đương.
Dù các tổ chức xếp hạng đưa ra cảnh báo về rủi ro tài khóa và chính trị tại Mỹ, trái phiếu chính phủ Mỹ vẫn giữ vai trò trung tâm trong hệ thống tài chính toàn cầu. Những nhà đầu tư như Warren Buffett tiếp tục xem đây là tài sản có độ tin cậy cao, bất chấp các đánh giá kỹ thuật từ bên ngoài.
Những ai đang nắm giữ hoặc đầu tư vào thị trường trái phiếu nên theo dõi sát sao diễn biến trần nợ, ngân sách liên bang và các cuộc bầu cử Mỹ sắp tới, vì đây là những yếu tố có thể ảnh hưởng mạnh đến tâm lý thị trường và quyết định xếp hạng trong tương lai.
XEM THÊM
