Tổ chức đứng sau blockchain Sei vừa thông báo họ đang xem xét mua lại công ty xét nghiệm di truyền 23andMe sau khi doanh nghiệp này nộp đơn phá sản. Nếu thương vụ thành công, Sei có kế hoạch đưa dữ liệu di truyền của 23andMe lên blockchain, giúp người dùng kiểm soát và bảo vệ quyền riêng tư thông qua các giao dịch mã hóa.
Mục tiêu của Sei: Đưa dữ liệu di truyền lên blockchain
Trong bài đăng trên X ngày 27/3, Sei tuyên bố:
“Chúng tôi tin rằng chủ quyền dữ liệu của người dùng là vấn đề an ninh quốc gia. Khi một công ty tiên phong về công nghệ sinh học của Mỹ đối mặt với phá sản, dữ liệu di truyền cá nhân của hàng triệu người có nguy cơ rơi vào tay những bên không chia sẻ cùng giá trị về tính minh bạch và quyền truy cập mở.”
Sei nhấn mạnh rằng việc lưu trữ dữ liệu di truyền trên blockchain sẽ đảm bảo tính bảo mật, minh bạch và quyền kiểm soát cho 15 triệu người Mỹ đã sử dụng dịch vụ xét nghiệm ADN của 23andMe.
23andMe phá sản và lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu
23andMe – từng là công ty tiên phong trong lĩnh vực xét nghiệm ADN tại nhà – đã chính thức nộp đơn phá sản theo Chương 11 vào ngày 23/3/2025 tại Tòa án Phá sản Hoa Kỳ, khu vực Đông Missouri. Công ty khẳng định việc phá sản không ảnh hưởng đến cách lưu trữ và bảo vệ dữ liệu khách hàng, nhưng thông tin này vẫn gây lo ngại lớn.
Ngay sau đó, Tổng chưởng lý bang New York Letitia James và Tổng chưởng lý bang California Rob Bonta đã khuyến nghị người dùng liên hệ 23andMe để yêu cầu xóa dữ liệu cá nhân và tiêu hủy mẫu DNA.
Lý do: Nếu 23andMe bị mua lại hoặc tài sản bị thanh lý, dữ liệu di truyền của hàng triệu người có thể bị sử dụng sai mục đích hoặc bán cho bên thứ ba.
23andMe: Từ startup tỷ đô đến phá sản
Sai lầm chiến lược
Thành lập bởi Anne Wojcicki, 23andMe từng được định giá hơn 6 tỷ USD khi niêm yết vào năm 2021.
Tuy nhiên, mô hình kinh doanh có vấn đề: Khách hàng chỉ cần xét nghiệm ADN một lần, khiến công ty không có doanh thu định kỳ.
Mở rộng sang phát triển thuốc và chăm sóc sức khỏe khiến 23andMe tiêu tốn hàng trăm triệu USD mà không sinh lời.
Những thất bại lớn
- Mua lại Lemonaid Health với giá 400 triệu USD nhưng không thành công.
- Ra mắt dịch vụ 23andMe+, nhưng doanh thu không đủ bù đắp chi phí.
- Hội đồng quản trị từ chức hàng loạt vào tháng 9/2023 do bất đồng với chiến lược của CEO.
- Sa thải hơn 50% nhân sự, đốt hơn 1 tỷ USD trước khi phá sản.
CEO Anne Wojcicki hiện vẫn đang cố gắng mua lại công ty, dù đã mất quyền kiểm soát sau khi phá sản.
Sei có thực sự phù hợp để mua lại 23andMe?
Sei là một blockchain layer-1, được thiết kế để xử lý giao dịch nhanh chóng và bảo mật. Nếu mua lại 23andMe, Sei có thể:
- Đưa dữ liệu ADN lên blockchain, giúp người dùng kiểm soát dữ liệu thay vì giao nó cho một công ty tư nhân.
- Tạo ra mô hình dữ liệu phi tập trung, nơi mỗi cá nhân có thể chọn chia sẻ thông tin của mình một cách có kiểm soát.
- Chống lại việc lạm dụng dữ liệu di truyền, vốn có thể bị khai thác trong bảo hiểm, y tế hoặc các nghiên cứu không được người dùng cho phép.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi đặt ra:
- Sei có kinh nghiệm quản lý dữ liệu sinh học không? Blockchain có thể bảo mật thông tin, nhưng điều đó không đảm bảo cách dữ liệu được xử lý hoặc sử dụng sẽ tuân thủ các quy định về quyền riêng tư.
- Liệu khách hàng có chấp nhận dữ liệu ADN của họ được lưu trữ trên blockchain? Việc lưu trữ thông tin di truyền trên một hệ thống công khai có thể gây lo ngại về tính bảo mật và khả năng truy xuất dữ liệu trong tương lai.
- Sei có khả năng tài chính để thực hiện thương vụ không? Giá trị của 23andMe sau khi phá sản vẫn chưa rõ, nhưng việc tiếp quản một công ty từng có doanh thu hàng trăm triệu USD không phải là nhiệm vụ đơn giản.
